MOTS-c (Mitokondria Malferma Legkadro de la 12S rRNA Tipo-c) estas malgranda peptido ĉifrita de mitokondria DNA, kiu altiris signifan sciencan intereson en la lastaj jaroj. Tradicie, mitokondrioj estis rigardataj ĉefe kiel la "potenco de la ĉelo", respondeca pri energiproduktado. Tamen, emerĝanta esplorado malkaŝas, ke mitokondrioj ankaŭ agas kiel signalcentroj, reguligante metabolon kaj ĉelan sanon per bioaktivaj peptidoj kiel MOTS-c.
Ĉi tiu peptido, konsistanta el nur 16 aminoacidoj, estas kodita en la 12S rRNA regiono de mitokondria DNA. Post sinteziĝo en la citoplasmo, ĝi povas translokiĝi en la nukleon, kie ĝi influas la esprimon de genoj implikitaj en metabola reguligo. Unu el ĝiaj plej gravaj roloj estas aktivigi la AMPK-signalvojon, kiu plibonigas glukozan asimiladon kaj utiligon samtempe plifortigante insulinsentemon. Ĉi tiuj ecoj faras MOTS-c promesplenan kandidaton por trakti metabolajn malsanojn kiel tipo 2 diabeto kaj obezeco.
Preter metabolo, MOTS-c montris protektajn efikojn kontraŭ oksidativa streso per plifortigo de la antioksidaj defendoj de la ĉelo kaj redukto de damaĝo kaŭzita de liberaj radikaluloj. Ĉi tiu funkcio kontribuas al la konservado de la sano de kritikaj organoj kiel la koro, hepato kaj nerva sistemo. Esplorado ankaŭ elstarigis klaran ligon inter la niveloj de MOTS-c kaj maljuniĝo: dum la korpo maljuniĝas, la naturaj niveloj de la peptido malpliiĝas. Suplementado en bestaj studoj plibonigis fizikan rendimenton, prokrastis aĝrilatan malkreskon kaj eĉ plilongigis la vivdaŭron, levante la eblecon, ke MOTS-c estos evoluigita kiel "kontraŭaĝiĝa molekulo".
Krome, MOTS-c ŝajnas plibonigi muskolan energi-metabolon kaj eltenemon, kio igas ĝin tre interesa en sportmedicino kaj rehabilitado. Kelkaj studoj ankaŭ sugestas eblajn avantaĝojn por neŭrodegeneraj malsanoj, plue vastigante ĝian terapian horizonton.
Kvankam ankoraŭ en la fruaj stadioj de esplorado, MOTS-c reprezentas sukceson en nia kompreno pri mitokondria biologio. Ĝi ne nur defias la konvencian vidpunkton pri mitokondrioj, sed ankaŭ malfermas novajn vojojn por trakti metabolajn malsanojn, malrapidigi maljuniĝon kaj antaŭenigi ĝeneralan sanon. Kun plia studado kaj klinika disvolviĝo, MOTS-c povus fariĝi potenca ilo en la estonteco de medicino.
Afiŝtempo: 10 septembro 2025